Jedyna taka konferencja w świecie Architektury Krajobrazu w Polsce! Tematy przyszłości, prelegenci z pasją, wyjątkowe miejsce! Po takiej konferencji każdy świadomy projektant będzie dążył do tego, aby ekosystem był podstawą projektowania.
Dobroczynne usługi ekosytemowe
Ekosystem jako podstawa funkcjonowania życia na planecie ze swoją potęgą tworzenia, regeneracji, samowystarczalności jest dokładnie tym co powinno być odpowiedzią na presję zmian klimatycznych. Dobroczynne usługi ekosystemowe dzieją się same w ekosystemach, którym się nie przeszkadza, a już na pewno nie szkodzi. To kierunek dla współczesnej architektury krajobrazu i dla całej świadomej zielonej branży.
Bogactwo inspiracji
Wielość zaprezentowanych podczas konferencji przykładów takich działań pokazuje, że to już się dzieje! Las kieszonkowy wcale nie musi być taki kieszonkowy (Victor Beumer, EarthWatch). Zaniedbane kiedyś miasta mogą sukcesywnie, według solidnego planu z szerszej perspektywy całości (nie punktowo!) zmieniać się w funkcjonalne przestrzenie zieleni. Funkcjonalne również dla siebie, nie tylko dla użytkowników (Mariusz Hermansdorfer, Henning Larsen Architects). Duża i mała retencja, zielona i niebieska infrastruktura z powodzeniem może stać się stałym punktem planowania rozwoju miast. A nawet być poszerzona o brązową infrastrukturę związaną z dbałością o jakość gleby (David Brasfield). Budowle biotechniczne mogą z powodzeniem spełniać nie tylko rolę wzmocnień skarp (Marcin Kubus, PTD).
Prelegenci z Ukrainy dodali jakże wymowny dodatkowy wydźwięk swoim wystąpieniom. W zniszczonej Ukrainie tworzenie zieleni od zgliszczy to nie tylko odtwarzanie ekosystemów w przyrodzie, ale również odczuwalne wsparcie mentalne dla ludności (Anna Galagan, Mykola Riabaka).
Ekologia to nie moda
Mówienie o ekologii to już nie żadna moda, to nie trend, ale obowiązek spoczywający na każdym, kto kreuje jakąkolwiek przestrzeń. Już sam fakt ‘kreowania’ tej przestrzeni jest aktem destrukcyjnym dla natury i dlatego, należy robić to możliwym, minimalnym kosztem. Wojciech Januszczyk z 'Fundacji Krajobrazy', promującej ideę ‘zarastania’ mówił, że „człowiek ze swoimi procesami inwestycyjnymi jest destruktorem dla środowiska”. Fundacyjne ‘ogrody mówią’ na Festiwalu InGarden, dając dobitnie wyraz, że „wysterylizowana zieleń wcale nie jest funkcjonalna”. A już na pewno nie dostarcza bogactwa usług ekostemowych.
Modelowanie sukcesji
W aranżacjach rabat naturalistycznych sukcesję roślinności da się modelować. Może już nie muszą być takie klasyczne jak od Gertrudy. Ale w nowym podejściu te same klasyczne narzędzia jak: plama, akcent, kolor, kontrast, struktura odgrywają swoją kompozycyjną rolę. (Krzysztof M. Rostański z Politechniki Gliwickiej).
Stopniowe dodawanie do kompozycji roślin cenniejszych z punktu widzenia ekosystemów wydaje się koniecznym działaniem. To wymaga oczywiście poszerzenia wiedzy o tych roślinach w całej branży. Oswajanie pojęć jak ‘nieużytki’, czy ‘chwasty’ i zmiana narracji w kierunku ‘nieużytki = użytki ekologiczne’, ‘chwasty = więcej bioróżnorodności’ staje się logicznym następstwem wyników badań naukowych. (Daria i Piotr Sikorowscy, SGGW).
Nowe pokolenie
Kasper Jakubowski z Fundacji 'Dzieci w naturę' podkreślił, że właśnie pozostawione samym sobie obszary mogą być jak laboratorium naukowych obserwacji przyrody. Tylko w taki sposób można zauważyć co inwazyjne, co nie, jakie optymalne rozwiązania w tak dynamicznie zmieniającym się klimacie podpowiada sama Natura właśnie.
Motto towarzyszące 'Fundacji Dzieci w Naturę' to cytat Mulle „Jeśli pozwolisz dzieciom pokochać naturę, będą się o nią troszczyły, bo każdy dba o to co kocha” oddaje potrzebę kształtowania w młodym pokoleniu - nie tylko architektów krajobrazu czy zarządców zieleni, ale również użytkowników zielonych przestrzeni - nowego = właściwego (!) poczucia estetyki i wrażliwości na tą tematykę. To znacznie wychodzi poza ramy lekcji biologii, zakręcania kranu przy myciu zębów, haseł ‘szanuj zielen’ czy wieszania hoteli dla owadów. Już w szkolnym programie nauczania na lekcjach… ekologii takie realne ekosystemowe podejście mogłoby być popularyzowane… „Chwasty, badyle da się lubić, ale musi być wokół tego jakaś opowieść”, a Kasper zacnie o tym opowiada!
Wyzwanie dla szkółkarzy
Wyzwaniem, a może już koniecznością, będzie poszerzenie przez branżę szkółkarską oferty materiału roślinnego o nowe-stare gatunki roślin. Oczywiste jest, że tempo życia przyspieszyło, nieprzewidywalność to fakt, a rośliny dalej rosną w swoim tempie. Produkcja jakościowych roślin trwa kilka lat. Koniecznym więc, wydaje się jeszcze większe zacieśnienie współpracy architektów i szkółkarzy, tak aby szkółkarze znali nowe oczekiwania gatunkowe i mogli zminimalizować ryzyko podjęcia się ich produkcji.
Dobrze, że uczestnikami konferencji byli również przedstawiciele samorządu i rządu. Udział twórców ustaw, decydentów, opiniodawców pozwoleń na budowę ma kluczowe znaczenie w przejściu od mówienia w przekonanym gronie do prawomocnego działania.
Od zieleni publicznej do przydomowej
Wierzę, że po przestrzeniach publicznej zieleni w miastach właściciele ogrodów prywatnych chętniej i śmielej przyswoją nowe podejście. Mam też nadzieję, że na spotkaniach zarządców zieleni dużych i małych miast, wspólnot mieszkaniowych, szanowanych pracowni architektury krajobrazu, developerów (!) na stałe zagości ta ważna tematyka.
„Uczmy się od siebie i dyskutujmy, aby potem móc zmieniać świat na lepszy!” jak zapraszała szefowa SAK Joanna Rayss. Myślę, że się udało.
Zastany ekosystem to siła sama w sobie. I robi dla nas rzeczy za darmo. Niech właśnie on ma teraz należny głos!
Bardzo dobre wydarzenie i na pewno będę za rok! A im więcej osób o tym mówi, tym język i obraz mają szansę trwalej zaistnieć w myśleniu.
PS. Zakładam też, że da się coś sensownego zrobić z tymi czarnymi doniczkami od roślin…
Comments